توقف کامل تولید در بهمن موتور؛ کارخانه‌ای که خاموش شد
در روزهای گذشته، خبر توقف کامل تولید در بهمن موتور توجه بسیاری از فعالان صنعت خودرو و رسانه‌ها را به خود جلب کرده است. این شرکت که یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان خصوصی خودرو در ایران محسوب می‌شود، اکنون به دلیل مشکلات در واردات قطعات، عملاً تولید هیچ محصولی را انجام نمی‌دهد. براساس گزارش‌ها، حدود ۵ هزار کانتینر قطعه در گمرکات کشور به دلیل مشکلات مربوط به تخصیص ارز و بوروکراسی اداری رسوب کرده‌اند و این موضوع مستقیماً بر فعالیت‌های تولیدی بهمن موتور تأثیر گذاشته است.
ویدیوها و تصاویری که از سالن‌های تولید کارخانه در روزهای اخیر منتشر شده، حاکی از آن است که خطوط تولید کاملاً متوقف و کارگران سردرگم و نگران آینده شغلی خود هستند. با توجه به اینکه این شرکت پیش‌تر رشد قابل توجهی در آمار تولید سالانه خود تجربه کرده بود، توقف کامل تولید ضربه بزرگی به روند توسعه آن محسوب می‌شود. بسیاری از تحلیلگران معتقدند که تداوم این وضعیت می‌تواند موجب خسارت‌های مالی سنگینی برای این شرکت شود.
این رخداد در شرایطی صورت گرفته که صنعت خودرو ایران به دلیل محدودیت‌های ارزی، تحریم‌ها و مشکلات داخلی با چالش‌های زیادی روبه‌روست. در چنین وضعیتی، توقف تولید در شرکتی همچون بهمن موتور نه‌تنها یک بحران داخلی برای این مجموعه محسوب می‌شود، بلکه می‌تواند تأثیر منفی در بازار عرضه و قیمت خودرو نیز داشته باشد. توقف کامل تولید در بهمن موتور
توقف کامل تولید در بهمن موتور
دلایل توقف تولید در بهمن موتور؛ نقش گمرک و ارز در بحران اخیر
دلایل اصلی توقف تولید:
- رسوب بیش از ۵ هزار کانتینر قطعات در گمرک
- عدم تخصیص یا تأخیر در تخصیص ارز نیمایی
- بروکراسی پیچیده و زمان‌بر اداری در فرآیند ترخیص
- وابستگی بالا به قطعات وارداتی
- نبود هماهنگی میان نهادهای مسئول (بانک مرکزی، گمرک، وزارت صمت)
نخستین و مهم‌ترین عامل توقف تولید در بهمن موتور، رسوب چند هزار کانتینر قطعات خودرو در گمرکات کشور است. این قطعات، که عمدتاً برای مونتاژ خودروهای این شرکت وارد شده‌اند، به دلیل مشکلات گمرکی و ارزی هنوز اجازه ترخیص پیدا نکرده‌اند. این معضل مستقیماً به دومین عامل یعنی عدم تخصیص ارز نیمایی بازمی‌گردد. با نوسانات شدید نرخ ارز و محدودیت‌های ارزی بانک مرکزی، واردکنندگان برای دریافت ارز جهت ترخیص کالاها با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند.
عامل سوم، پیچیدگی فرآیندهای اداری و بوروکراسی گمرکی است. حتی در شرایطی که قطعات آماده ترخیص‌اند، مراحل طولانی، تاییدیه‌های متعدد و نبود فرآیند اضطراری باعث تأخیرهای گسترده می‌شود. در کنار این موارد، نباید فراموش کرد که بهمن موتور وابستگی بالایی به واردات قطعات دارد و بسیاری از محصولات آن بدون تأمین خارجی قابل مونتاژ نیستند. این وابستگی ساختاری، شرکت را در برابر اختلالات وارداتی آسیب‌پذیر کرده است.
در نهایت، نبود هماهنگی میان نهادهای مرتبط با واردات کالا—از جمله بانک مرکزی، گمرک و وزارت صمت—باعث شده که حل بحران با کندی و سردرگمی مواجه شود. در حالی که زمان برای حفظ تولید و اشتغال اهمیت حیاتی دارد، تأخیرهای نهادی، وضعیت را به مرحله بحرانی رسانده است. توقف کامل تولید در بهمن موتور
بلاتکلیفی کارگران؛ از خط تولید تا صف انتظار
توقف تولید در بهمن موتور، تنها یک مسئله اقتصادی برای مدیران این شرکت نیست، بلکه تأثیرات اجتماعی گسترده‌ای بر زندگی صدها کارگر و نیروی انسانی مشغول به کار در خطوط تولید گذاشته است. کارگرانی که تا چند هفته پیش در سه شیفت کاری به فعالیت مشغول بودند، اکنون یا بیکار شده‌اند یا در حالت تعلیق کاری به‌سر می‌برند و آینده‌شان در ابهام قرار دارد.
تصاویر منتشرشده از داخل کارخانه نشان می‌دهد که بسیاری از کارگران در سالن‌های خالی ایستاده‌اند و دیگر خبری از حرکت خط تولید یا فعالیت ماشین‌آلات نیست. این وضعیت نه‌تنها موجب نگرانی آنها درباره معیشت و اشتغالشان شده، بلکه بازتاب گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها داشته است. برخی منابع کارگری اعلام کرده‌اند که تا امروز هنوز هیچ اطلاع‌رسانی دقیقی درباره زمان بازگشت به کار یا جبران این دوره توقف ارائه نشده است.
این موضوع برای کارگرانی که با حقوق ثابت و محدود زندگی می‌کنند، بحران بزرگی است. آنها نگران پرداخت اقساط، کرایه منزل و هزینه‌های روزمره خود هستند. توقف ناگهانی تولید باعث شده بسیاری از خانواده‌ها در معرض آسیب‌های معیشتی قرار گیرند. از سوی دیگر، نبود امنیت شغلی در این شرایط، انگیزه کاری و بهره‌وری نیروی انسانی را کاهش می‌دهد.
این بحران اجتماعی، نشان‌دهنده نیاز فوری به تصمیم‌گیری شفاف و حمایتی از سوی دولت و دستگاه‌های ذی‌ربط است. در غیر این صورت، تبعات انسانی و اجتماعی توقف تولید در بهمن موتور ممکن است به مراتب سنگین‌تر از خسارت‌های مالی آن باشد. توقف کامل تولید در بهمن موتور
توقف کامل تولید در بهمن موتور
راه‌حل‌های پیشنهادی برای بازگشت تولید؛ دولت باید وارد شود
برای بازگشت خطوط تولید بهمن موتور به چرخه فعال، مجموعه‌ای از راه‌حل‌ها باید فوراً توسط دولت و نهادهای مسئول اجرایی شود. این راهکارها عبارتند از:
1. تسریع در ترخیص قطعات از گمرک
هزاران کانتینر قطعه وارداتی ماه‌هاست در گمرکات کشور مانده‌اند. اولین اقدام فوری باید اختصاص مسیر ویژه‌ای برای ترخیص سریع این قطعات حیاتی باشد. تشکیل کمیته‌ای اضطراری با اختیارات ویژه برای گمرک می‌تواند فرآیندهای پیچیده را دور بزند و خط تولید را نجات دهد.
2. تخصیص فوری ارز نیمایی
بخش زیادی از مشکلات به‌دلیل عدم تخصیص به‌موقع ارز به شرکت بهمن موتور است. دولت و بانک مرکزی باید با اولویت‌بندی صنایع استراتژیک، ارز مورد نیاز برای ترخیص و واردات قطعات را سریعاً تأمین کنند. حتی اعطای تسهیلات ارزی کوتاه‌مدت نیز می‌تواند راهگشا باشد.
3. ارائه تسهیلات مالی برای حفظ اشتغال
در شرایط توقف تولید، پرداخت حقوق کارگران و حفظ منابع انسانی به معضلی بزرگ بدل می‌شود. دولت می‌تواند با ارائه وام‌های کم‌بهره یا بلاعوض موقت برای پرداخت حقوق، از اخراج گسترده نیروهای متخصص جلوگیری کند.
4. راه‌اندازی کارگروه بحران با حضور بخش خصوصی
تشکیل یک کارگروه مشترک از نمایندگان دولت، گمرک، بانک مرکزی و خودروسازان مانند بهمن موتور، می‌تواند راه‌حل‌های دقیق‌تری برای رفع فوری مشکلات ارائه دهد. شنیدن صدای بخش خصوصی در تصمیم‌گیری‌ها، مسیر اجرا را هموارتر می‌کند. توقف کامل تولید در بهمن موتور
5. برنامه‌ریزی بلندمدت برای کاهش وابستگی وارداتی
در کنار اقدامات فوری، لازم است برنامه‌ریزی کلانی برای داخلی‌سازی قطعات، انتقال دانش فنی و توسعه زیرساخت تولید داخل در دستور کار دولت و صنایع قرار گیرد تا ریشه بحران در آینده خشکانده شود.
💬 سخن پایانی
توقف تولید در بهمن موتور، علاوه بر مشکلات ناشی از اختلالات ارزی و گمرکی، نشان‌دهنده نیاز فوری به اصلاحات در ساختارهای صنعتی و اقتصادی کشور است. دولت باید با مداخله به‌موقع، تخصیص ارز به‌مناسبت و تسهیل فرآیندهای اداری، به سرعت به بحران فعلی پایان دهد. در کنار این اقدامات فوری، حرکت به سمت داخلی‌سازی قطعات و کاهش وابستگی به واردات، می‌تواند آینده‌ای پایدارتر برای صنعت خودرو به ارمغان بیاورد. با اراده جدی در حل مشکلات، می‌توان از این بحران به‌عنوان فرصتی برای بازسازی و ارتقای ظرفیت‌های تولیدی کشور بهره برد.